Mường Khương là huyện vùng cao biên giới của tỉnh Lào Cai, có tổng diện tích tự nhiên trên 55 nghìn km2, huyện có 15 xã và 01 thị trấn, gồm 209 thôn, trong đó có 08 xã và 01 thị trấn biên giới, dân số trên 58 nghìn người, gồm 14 dân tộc anh em, trong đó dân tộc thiểu số chiếm trên 90%, với 73,567 km đường biên giới đất liền tiếp giáp huyện Hà Khẩu và Mã Quan, tỉnh Vân Nam - Trung Quốc. Là một trong những huyện nghèo của tỉnh Lào Cai, xuất phát điểm về kinh tế thấp, các vùng sản xuất hàng hóa đang trong giai đoạn hình thành, ngành nghề phi nông nghiệp chưa phát triển, tỷ lệ hộ nghèo còn cao;  kết cấu hạ tầng còn thiếu và chưa đồng bộ; trình độ dân trí không đồng đều, trình độ văn hóa của lao động trong độ tuổi thấp. Các yếu tố trên đã ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của sự nghiệp giáo dục và đào tạo trên địa bàn huyện.

Năm học 2018-2019, toàn huyện có 63 đơn vị trường và 01 Trung tâm GDNN&GDTX, trong đó: Cấp Mầm non 20 trường, cấp Tiểu học 19 trường, cấp THCS 18 trường, 02 trường TH&THCS, Cấp THPT 04 trường (01 trường PTDTNTTHCS&THPT) với trên 18.000 học sinh.

Do ảnh hưởng của vị trí địa lý, điều kiện thiên nhiên khắc nghiệt, đời sống nhân dân còn khó khăn, một bộ phận người dân chưa quan tâm đến việc học tập của con em, các em  học sinh nghỉ học hoặc đi học không đều một phần do gia đình có cả bố và mẹ đi làm ăn xa, do gia đình có hoàn cảnh khó khăn, gia đình không tạo điều kiện cho đi học, đặc biệt ở một số thời điểm như thời tiết mưa rét, sau nghỉ lễ tết… nên công tác duy trì số lượng, tỷ lệ chuyên cần ở các cấp học đặc biệt là cấp THCS thực sự là một bài toán khó, cần có lời giải.

   

Đồng chí Phùng Khánh Toàn, UVBTV - Phó chủ tịch UBND huyện -  Trưởng ban chỉ đạo PCGD 

    Trong năm học 2018-2019, Ủy ban nhân dân huyện Mường Khương xác định việc nâng cao công tác huy động học sinh ra lớp và duy trì tỷ lệ chuyên cần là nhiệm vụ quan trọng, quyết định đến sự phát triển của giáo dục huyện và đảm bảo kế hoạch hoàn thành tiêu chí nông thôn mới. Vì thế, ngay từ đầu năm học UBND huyện đã ban hành các văn bản chỉ đạo Ủy ban nhân dân các xã; thị trấn; phòng GD&ĐT; các đơn vị trường học trên địa bàn huyện làm tốt công tác tuyển sinh; tích cực tuyên truyền, vận động học sinh ra lớp; tổ chức ký cam kết huy động số lượng học sinh giữa lãnh đạo UBND xã, thị trấn với Lãnh đạo huyện. Đưa nội dung duy trì tỷ lệ chuyên cần vào Hội nghị giao ban tuần, tháng từ cấp cơ sở đến cấp huyện; tổ chức 02 hội nghị cấp huyện về nâng cao công tác huy động, duy trì tỷ lệ chuyên cần cấp THCS, THPT để đánh giá tình hình và bàn các giải pháp trong công tác huy động học sinh ra lớp, nâng cao tỷ lệ chuyên cần đặc biệt là các xã vùng cao, vùng đặc biệt khó khăn.  Yêu cầu ban chỉ đạo PCGD xã, thị trấn kịp thời nắm bắt thông tin các trường hợp học sinh nghỉ học, xác minh lý do nghỉ học để sớm có hướng tuyên tuyền, vận động và thực hiện triệt để các giải pháp đã đề ra. 

Các cấp ủy, chính quyền xã, thị trấn đã quyết liệt vào cuộc, có nhiều giải pháp sáng tạo, hiệu quả để nâng cao tỷ lệ học sinh đi học chuyên cần trên địa bàn: Đưa công tác vận động học sinh ra lớp, duy trì học sinh đi học chuyên cần vào quy ước, hương ước và là một trong những tiêu chí xét gia đình văn hóa để nâng cao nhận thức và trách nhiệm của nhân dân trong việc tạo điều kiện cho con em đến trường. Giao trách nhiệm cho từng cán bộ phụ trách thôn bản; cán bộ giáo viên phụ trách lớp để vận động các em học sinh nghỉ học quay trở lại trường lớp. Huy động sự vào cuộc của toàn thể các ban, ngành, đoàn thể trong xã, phối hợp với các đơn vị trường học nắm bắt tình hình đi học của học sinh theo từng buổi học, cử cán bộ xã phối hợp với giáo viên nhà trường phụ trách học sinh của từng thôn có trách nhiệm tìm hiểu nguyên nhân học sinh không đi học và kịp thời đưa học sinh ra lớp. Nhiều đơn vị trường học đã tham mưu cấp ủy chính quyền xã nhiều giải pháp hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo của địa phương, điển hình như xã Nậm Chảy với khẩu hiệu hành động: “Duy trì số lượng là việc của UBND xã, đảm bảo chất lượng là việc của Nhà trường”.

Chỉ đạo ngành giáo dục tổ chức giao ban kiểm tra và làm việc với cấp ủy, chính quyền địa phương về nâng cao tỷ lệ học sinh đi học chuyên cần, phân công lãnh đạo, cán bộ công chức, viên chức phòng Giáo dục trực tiếp phụ trách các xã, thị trấn.  Kịp thời nắm bắt tình hình giáo dục và đào tạo tại các nhà trường; theo dõi tỷ lệ học sinh đi học chuyên cần theo ngày, tuần, tháng để nắm bắt tình hình huy động và tỷ lệ chuyên cần từng xã, thị trấn, cấp học, đồng thời đưa ra phương án chỉ đạo huy động kịp thời số học sinh nghỉ học, chưa ra lớp. 

Ngành giáo dục và đào tạo chỉ đạo các đơn vị trường học tập trung nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện; Tổ chức đối thoại trực tiếp giữa nhà trường với các em học sinh và phụ huynh, đẩy mạnh công tác tuyên truyền về ý nghĩa, sự cần thiết của việc học đến các bậc phụ huynh, học sinh. Chỉ đạo các trường trực thuộc thực hiện nghiêm túc các hoạt động giáo dục, đảm bảo an ninh, an toàn trường học, có  các giải pháp quyết liệt duy trì tỷ lệ chuyên cần và phòng chống rét cho học sinh; thực hiện đảm bảo định mức dinh dưỡng, vệ sinh an toàn thực phẩm cho học sinh bán trú. Tăng cường công tác kiểm tra, đôn đốc, đánh giá xếp loại từng tháng  đối với công tác duy trì tỷ lệ học sinh đi học chuyên cần của các đơn vị trường, có các giải pháp chỉ đạo kịp thời. Tổ chức tốt các hoạt động ngoại khóa, văn nghệ, thể dục thể thao để thu hút học sinh đến trường. Chỉ đạo tăng cường đổi mới phương pháp dạy học tích cực khuyến khích học sinh chủ động học tập, tạo không khí môi trường học tập thân thiện nhằm thu hút học sinh đến trường và học tập một cách chủ động nhất... Chỉ đạo các đơn vị trường MN, TH, THCS, THPT tích cực làm tốt công tác tham mưu UBND các xã, thị trấn về công tác giáo dục tại địa phương, tạo được sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị để huy động học sinh đến lớp nâng cao tỷ lệ học sinh đi học chuyên cần. Đẩy mạnh cuộc vận động “Mỗi cán bộ, giáo viên nhận đỡ đầu một học sinh có nguy cơ bỏ học vì đang gặp khó khăn trong học tập”. Phát động nhiều phong trào trong nhà trường như: Phong trào bạn gọi bạn đến trường, đôi bạn cùng tiến, huy động ngày công đối với các bạn có hoàn cảnh khó khăn, lao động gây quỹ tình thương...Huy động nguồn lực hỗ trợ điều kiện học tập cho học sinh, chăm lo đời sống học sinh bán trú, học sinh đang ở tại trường trong những thời điểm thời tiết khắc nghiệt. Chỉ đạo các nhà trường có đầy đủ hồ sơ minh chứng trong công tác vận động học sinh, cắt giảm sĩ số.

    Với các giải pháp như trên, năm học 2018-2019 tỷ lệ chuyên cần các cấp học trên địa bàn huyện Mường Khương đã có sự chuyển biến rõ nét: cấp Mầm non đạt trên 98%, cấp Tiểu học đạt trên 97%, đặc biệt cấp THCS đạt 97,7% (tăng  0.27% so với năm học 2017-2018). Nhiều đơn vị trường THCS đã duy trì ổn định tỷ lệ học sinh đi học chuyên cần: THCS Bản Lầu, Lùng Vai, Bản Xen, THCS thị trấn; một số trường vùng cao có chuyển biến nổi bật trong công tác duy trì tỷ lệ chuyên cần như: THCS Tả Ngài Chồ, Tung Chung Phố, Lồ Sử Thàng, Nấm Lư, Nậm Chảy… 

Trong năm học 2019-2020 và các năm học tiếp theo, ngành GD&ĐT tiếp tục tham mưu Huyện ủy, UBND huyện các giải pháp hiệu quả để duy trì tỷ lệ học sinh đi học chuyên cần, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trên địa bàn huyện.Tiếp tục tham mưu Huyện ủy, UBND huyện chỉ đạo các cấp ủy đảng, chính quyền các xã, thị trấn nâng cao hơn nữa trách nhiệm của từng cá nhân trong công tác giáo dục, thường xuyên kiểm tra công tác chuyên cần của các trường học trên địa bàn. Tăng cường đối thoại giữa chính quyền địa phương- nhà trường - nhân dân để nắm bắt tình hình giáo dục nói chung, công tác huy động học sinh ra lớp, duy trì tỷ lệ chuyên cần nói riêng để có giải pháp chỉ đạo kịp thời nhằm nâng cao chất lượng phổ cập giáo dục trên địa bàn. Ngành giáo dục và đào tạo chỉ đạo các đơn vị trường học tập trung nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện; tăng cường tổ chức các hoạt động giáo dục đa dạng, hiệu quả; xây dựng mô hình điểm về chất lượng; thường xuyên phối hợp với các xã, thị trấn; báo cáo kịp thời với UBND huyện về công tác giáo dục, từ đó khắc phục những khó khăn trong việc huy động và duy trì tỷ lệ chuyên cần, tạo tiền đề nâng cao chất lượng giáo dục huyện trong năm học 2019-2020 và trong những thời gian tiếp theo./.