HIỆU QUẢ TỪ CÔNG TÁC HƯỚNG NGHIỆP
Năm học 2010-2011, Trường THPT Thới Bình (huyện Thới Bình) có trên 30% học sinh thi đậu vào các trường đại học (nguyện vọng 1), cao nhất trong thời gian 5 năm trở lại đây. Thầy Hoàng Văn Sum, Phó Hiệu trưởng Trường THPT Thới Bình, cho biết: “Tỷ lệ học sinh đậu đại học cao chính là nhờ sự nỗ lực của tập thể sư phạm nhà trường, đặc biệt là công tác hướng nghiệp đã được coi trọng đúng mức”. Ngay từ đầu năm, Ban Giám hiệu nhà trường đã họp bàn, lên kế hoạch cho hoạt động hướng nghiệp. Theo đó, mỗi thầy cô giáo, tổ chuyên môn và các đoàn thể trong nhà trường phải có nhiệm vụ hướng nghiệp cho học sinh. Thời gian hướng nghiệp được rải đều trong suốt năm học, trọng tâm là tháng 2 và tháng 3. Bên cạnh việc tìm hiểu thông tin của học sinh về nguyện vọng, năng lực, khối thi, ngành thi… để tư vấn cho các em chọn ngành, chọn nghề phù hợp; thì thông tin về đặc điểm ngành nghề, danh mục các trường đại học, cao đẳng, trung cấp, điểm chuẩn các trường, những bí quyết chọn nghề, những sai lầm khi chọn nghề… cũng liên tục được cập nhật trên bảng thông tin của nhà trường. Thầy Hoàng Văn Sum cho biết: “Sau kỳ thi tốt nghiệp THPT, nhà trường đẩy mạnh hoạt động ôn thi bồi dưỡng, nâng cao kiến thức cho học sinh, tổ chức thi thử, đề thi tương đương đề đại học. Sau khi thi thử, giáo viên chấm bài và sửa bài ngay tại lớp cho học sinh”. Bạn Trần Thùy Lam, học sinh lớp 12C2, niên khóa 2010-2011, hiện là sinh viên Trường Đại học Luật Cần Thơ nhớ lại kỳ thi thử khối C đại học tại trường, do xác định không trúng yêu cầu của đề nên Lam chỉ đạt 15 điểm; rút kinh nghiệm, trong kỳ thi chính thức, Lam cẩn thận phân tích đề trước khi làm bài và đạt được 20 điểm. Lam cho rằng kỳ thi thử đã giúp em củng cố lại kiến thức, rèn luyện kỹ năng và rút được kinh nghiệm khi làm bài thi.
Còn bạn Nguyễn Minh Tho, hiện đang học lớp 12T tại trường, bộc bạch: “Được các thầy cô tư vấn, hướng nghiệp, em đã hiểu rất nhiều về đặc điểm nghề, danh mục các trường đào tạo… và hiểu cả chính bản thân mình. Năm nay, em sẽ dự thi vào Đại học Y dược Cần Thơ”. Cùng tâm trạng, bạn Nguyễn Thanh Tân, lớp 12C4: “Được các thầy cô tư vấn, em thấy tự tin hơn rất nhiều khi lựa chọn nghề nghiệp tương lai cho bản thân trong thời gian tới”.
CẦN ĐA DẠNG CÁC HÌNH THỨC HƯỚNG NGHIỆP
Hiện nay, hoạt động giáo dục hướng nghiệp đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo đưa vào chương trình học chính khóa. Trong những giờ học này, giáo viên sẽ giới thiệu, phân tích đặc điểm của một số ngành nghề, những yêu cầu cần thiết để đáp ứng với từng lĩnh vực nghề… Đồng thời, học sinh cũng được giới thiệu những hướng đi lập nghiệp khác nhau sau khi tốt nghiệp THPT: Học đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp hay học nghề… để có thể lựa chọn cho mình một nghề phù hợp, khoa học. Tuy nhiên, thực tế cho thấy việc thực hiện hoạt động giáo dục hướng nghiệp ở trường phổ thông còn gặp nhiều khó khăn, chưa mang lại hiệu quả cao. Nguyên nhân là do các trường thiếu giáo viên hướng nghiệp chuyên trách, hầu hết giáo viên dạy hướng nghiệp là những giáo viên phụ trách Đoàn, giáo viên Văn hay những giáo viên… dạy thiếu giờ, chỉ được đi tập huấn một vài buổi rồi về dạy. Trong khi đó, yêu cầu của giáo dục hướng nghiệp đòi hỏi giáo viên phải có hiểu biết thực tế sâu, rộng về nhiều ngành, nhiều lĩnh vực, có kỹ năng giao tiếp, thuyết trình tốt… Thêm vào đó, điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị hỗ trợ giảng dạy hướng nghiệp ở nhiều trường còn thiếu thốn; học sinh coi đây là môn phụ nên lơ là… đã dẫn đến chất lượng giáo dục hướng nghiệp ở trường phổ thông chưa mang lại hiệu quả cao.
Thầy Võ Văn Thử, Hiệu trưởng Trường THPT Thới Bình, cho biết: Để công tác hướng nghiệp đạt hiệu quả, cần phải đa dạng các hình thức hướng nghiệp, hướng nghiệp thường xuyên, liên tục trong suốt cả năm học. Bên cạnh việc thực hiện giảng dạy theo chương trình của Bộ, nhà trường cần chỉ đạo, khơi dậy tinh thần trách nhiệm của đội ngũ sư phạm, để mỗi thầy cô là một “tư vấn hướng nghiệp” cho học sinh. Phối hợp với các tổ chức đoàn thể trong nhà trường, nhất là Đoàn Thanh niên xen kẽ vào buổi sinh hoạt dưới cờ hàng tuần nội dung hướng nghiệp dưới nhiều hình thức: Hái hoa dân chủ, tìm hiểu về nghề… Tổ chức các buổi sinh hoạt ngoại khóa với các chủ đề: Ước mơ nghề nghiệp tương lai, đại học có phải duy nhất để lập nghiệp, để chọn được ngành nghề phù hợp… Song song đó, trên các bảng thông tin của nhà trường cần thường xuyên cập nhật những thông tin tuyển sinh, danh mục cũng như điểm chuẩn năm trước của hệ thống các trường đại học, cao đẳng, nghề… Ngoài ra, nhà trường cần liên hệ với phụ huynh học sinh để cùng kết hợp tư vấn hướng nghiệp cho các em. Có như vậy, hoạt động hướng nghiệp mới đi vào chiều sâu, đạt hiệu quả cao, giúp học sinh hiểu được ngành, hiểu được nghề, hiểu được chính mình để lựa chọn nghề nghiệp tương lai phù hợp.