Phải mất đến gần hai tiếng đồng hồ chạy xe, qua những cung đường gồ ghề đá hộc, trơn trượt, nằm chênh vênh trên lưng chừng sườn đồi núi, phía dưới là vực sâu, tôi mới đến được xã vùng cao Tả Củ Tỷ gặp người thầy đáng vinh danh này.
Thầy Nguyễn ngọc Hải sinh năm 1979 tại huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái trong một gia đình thuần nông. Sau khi học hết lớp 12, anh Hải lên Bắc Hà học lớp giéo dục 12 +1 tại trung tâm giáo dục thường xuyên huyện Bắc Hà, khóa học 1996- 1998. Tại lớp học này anh đã gặp chị Trần thị Thủy, sinh năm 1980, nhà ở tận Thái Thụy, Thái Bình, lên Bắc hà, học cùng trường, 2 người đã yêu nhau từ khi còn là sinh viên. Sau khi tốt nghiệp năm 1998, anh Hải viết đơn tình nguyện lên vùng cao dạy học và được phân công về “cắm bản” tại thôn Sông Lẫm- thôn xa nhất Tả Củ Tỷ.
Thầy Hải kể về những kỷ niệm từ ngày đầu lên vùng cao Tả Củ Tỷ dạy học. “Lúc đầu mình cũng lo lắng vì hồi đó vùng đất này hoàn toàn xa lạ, đường xá khó khăn, nguy hiểm, 6 giờ sang từ trung tâm huyện bắt xe ôm đến Lùng Phình sau đó phải cuốc bộ, vượt qua đồi núi đến 5 giờ chiều mới tới nơi, bản làng heo hút, nghèo nàn, không điện, điều kiện sống hết sức khó khăn…Anh nhớ lại: “Hồi mới đến, hình ảnh đầu tiên đập vào mắt tôi là phân hiệu trường học là một căn lều tạm bợ, mái lá, vách nứa đã tả tơi, những em học sinh trông rất thương, trong cái rét mùa đông ăn mặc thiếu thốn, tóc rối bù, mặt mũi nhọ nhem. Mình đã tự tay cắt tóc, rửa ráy vệ sinh cho các em sạch sẽ và đến từng nhà dân trong thôn làm quen thấy người Nùng trong thôn hiền lành, chân chất, mình thêm yêu quý mảnh đất này. Vào ngày mùa vụ vào ngày thứ 7, chủ nhật được nghỉ dạy, mình vào thôn Sông Lẫm giúp bà con nhân dân thu học ngô lúa, cấy hái, biết mình là con nhà nông lại chăm lo cho các em học sinh lên cả bản nhà nào cũng yêu quý và cho con em đi học đầy đủ, buổi tối trong căn lều nhỏ tạm bợ mùa đông hay mùa hè, bà con vẫn tích cực đến học xóa mùa chữ, mình cũng vui hơn và thêm nhiệt huyết gắn bó dạy học ở Tả Củ Tỷ”.
 |
| Vợ chồng thầy cô giáo Hải - Thủy |
Đến năm 1999, chị Thủy, người yêu của thầy Hải ra trường, theo tiếng gọi của tình yêu, bất chấp gian khó, chị Thủy cũng tình nguyện lên Tả Củ Tỷ dạy học và 2 người đã kết duyên vợ chồng cùng năm đó. Những năm đầu cắm bản gieo chữ của đôi vợ chồng trẻ đầy khó khăn. Đầu năm 2000, anh Hải đưa chị Thủy về tận quê vợ ở Thái Bình sinh cháu đầu lòng, ngày cháu sinh anh Hải vẫn ở tận Tả Củ Tỷ dạy học mà không biết con mình là trai hay gái, sinh ngày nào… 2 tháng sau anh xin phép nghỉ về quê ngoại đón vợ và con lên Tả Củ Tỷ, cuộc sống của cặp vợ chồng cắm bản thêm khó khăn song họ vẫn vượt qua cống hiến tuổi trẻ cho sự nghiệp trồng người ở vùng cao Tả củ Tỷ, ông Lù Xuân Quang, dân tộc Nùng, ở bản Sông Lẫm, già làng uy tín nhất Tả củ Tỷ, nguyên bí thư Đảng ủy xã Tả Củ tỷ- người đã có hơn chục năm gắn bó với vợ chồng anh Hải nhớ lại.
“Lúc đó vợ chồng anh Hải thuê một túp lều của nhà dân ở gần trường học, cũng gần với nhà tôi, lúc cháu bé được 4 tháng tuổi bị ốm nặng, nguy kịch, anh Hải, đã phải bồng con chạy bộ vượt qua đồi núi mất mấy tiếng đồng hồ ra Lùng Phình sau đó thuê xe ôm đưa con về bệnh viện huyện chữa trị mất một tuần trời. Sau đó mấy tháng cháu lại bị ốm nặng và phải bế chạy bộ như vậy đưa đi chữa trị, ở Tả Củ Tỷ khí hậu khắc nghiệt, không có điện, mọi điều kiện sống khó khăn, đặc biệt là đối với người từ xuôi lên, vậy mà hơn chục năm qua, vợ chồng anh Hải vẫn kiên trì bám trụ, gắn bó với bà con dân bản, nhiệt tình xóa mù chữ cho bà con, dạy dỗ con em ở đây nên mình và bà con trong thôn xã tin yêu, biết ơn vợ chồng thầy Hải nhiều”.
Cũng trong năm 2000, với những thành tích đóng góp trong công tác phổ cập xóa mùa chữ, xã Tả Củ Tỷ được công nhận hoàn thành xóa mù chữ, anh Haỉ được kết nạp Đảng, ý thức trách nhiệm của người Đảng viên Đảng cộng sản Việt Nam, anh Hải động viên vợ con cùng đồng nghiệp kiên trì bám trụ, tích cực thi đua dạy học, cống hiến hết mình cho sự nghiệp trồng người.
Đến năm 2004, anh Hải được tín nhiệm, bổ nhiệm làm phó hiệu trưởng, kiêm quyền hiệu trưởng trường tiểu học xã và cũng trong năm đó nhà trường đang phấn đấu mục tiêu đạt chuẩn phổ giáo dục tiểu học đúng độ tuổi năm 2005. Anh Hải tâm sự “lúc mình cũng lo lắng lắm vì mới tiếp nhận nhiệm vụ mới, trong khi mỗi phân hiệu chỉ có từ 1-2 giáo viên tiểu học cắm bản, ở một số bản đời sống bà con nhân dân còn khó khăn, dân trí thấp, vào ngày mùa vụ, các em học sinh vẫn còn bỏ học ở nhà làm lụng… nhiệm vụ khó khăn song tập thể giáo viên nhà trường đoàn kết vì mọi người đều từ miền xuôi lên đây dạy học, sống với nhau như anh em một nhà, cùng chia sẻ niềm vui, khó khăn, vất vả nên khi mình triển khai nhiệm vụ này tất cả các thầy cô giáo đều hưởng ứng tích cực. Lúc này, con trai đầu lòng của anh Hải đã được 5 tuổi, vợ chồng anh Hải gửi cháu về bà ngoại ở xã Na Hối để có thời gian đi vận động học sinh ra lớp đầy đủ.
Anh Hải đã đưa ra sáng kiến dân vận là trong thời gian này, vào ngày mùa vụ, 100% thầy cô giáo nếu không bận việc riêng, thứ 7, chủ nhật đều tổ chức thành đoàn đi bộ xuống thôn giúp dân… anh Hải kể; “nhà trường tổ chức xuống 6/6 thôn bản của xã để giúp dân, mình nhớ kỷ niệm nhất là chuyến đi xuống thôn Nậm Sỏm- cách trung tâm xã 8 km- thôn xa nhất của xã lúc bấy giờ, nay đã tách thôn sang xã Bản Già. Hồi đó vào cuối thu, mọi người cuốc bộ xuống thôn, cùng ăn, cùng ở, cùng làm, thu hoạch lúa ngô cho các hộ gia đình nông dân và vận động cho con em đi học đầy đủ… sau chuyến đi đó, bà con nhân dân trong thôn đã cho con em đi học đầy đủ”.
Bên cạnh đó trong thời gian này chính quyền cũng hết sức quan tâm phối hợp trong công tác vận động, xây dựng cơ sở vật chất nhà trường… nên đến cuối năm 2005, nhà trường đã đạt chuẩn phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi.
Đến năm 2007, vợ anh Hải sinh cháu thứ 2, sau vài tháng, vợ chồng anh lại gửi cháu về bà ngoại nuôi dưỡng để có thời gian cống hiến, anh Hải tâm sự; “xa con, vợ chồng mình nhớ lắm! nhiều lúc nhớ con ứa nước mắt nhưng vợ chồng bảo nhau cố gắng khắc phục, lúc không bận, cuối tuần về thăm con, sau đó chiều chủ nhật lại lên Tả Củ Tỷ dạy học, lúc bận hay vào mùa đông giá rét có khi cả tháng vợ chồng mới về thăm con được 1 lần, nhớ lắm! nhưng phải cố thôi, ở xã này cũng có nhiều cặp vợ chồng có hoàn cảnh như vậy.
Phát huy thành tích đã đạt được, trường tiểu học xã Tả Củ Tỷ do anh Hải quản lý đã phấn đấu xây dựng và đạt trường chuẩn quốc gia cấp độ 1 vào năm 2010, với những thành tích, cống hiến của thầy Hải, tháng 5 năm 2010, tại Đại hội Đảng bộ xã Tả Củ Tỷ, nhiệm kỳ 2010- 2015, anh Hải đã được tín nhiệm bầu làm phó bí thư Đảng ủy xã Tả Củ Tỷ.
Trong cương vị công tác mới, anh Hải luôn luôn tích cực học tập, học hỏi, đóng góp công sức của mình trong công tác xây dựng Đảng, các lĩnh vực phát triển kinh tế- văn hóa- xã hội, bảo đảm quốc phòng- an ninh địa phương, đặc biệt là tham mưu cho chính quyền những ý kiến, biện pháp hay trong công tác phát triển sự nghiệp giáo dục địa phương.
Ông Vàng Văn Tuyển, bí thư Đảng ủy xã Tả Củ Tỷ cho biết trong thời gian 12 năm là giáo viên, anh Hải là người có công đầu trong sự nghiệp trồng người, phát triển sự nghiệp giáo dục ở vùng cao Tả Củ Tỷ, năm 2010, anh Hải sang xã công tác, với cương vị là phó bí thư Đảng ủy xã, anh luôn tích cực học tập kinh nghiệm, phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ nên anh được tập thể cán bộ xã, bà con tin yêu và coi như người con của quê hương Tả Củ Tỷ.
Đã 13 năm trôi qua kể từ ngày thầy Hải và người vợ trẻ gắn bó với vùng cao Tả Củ Tỷ. Có lẽ chính tấm gương của thầy Hải, vợ chồng anh Hải mà hiện nay trong tổng số 46 cán bộ quản lý, giáo viên của 3 cấp học là trung học cơ sở, tiểu học và mầm non ở địa bàn xã đã có 13 cặp vợ chồng, 01 đôi yêu nhau chuẩn bị cưới, trong đó mới nhất là ngày 19/2/20111, thầy Nguyễn Trí Dũng và cô giáo Sùng Thị Vân, giáo viên ở xã Tả Củ Tỷ đã tổ chức lễ cưới.
Họ những người trẻ thật đáng khâm phục đã và đang vượt qua khó khăn, vất vả, sống gắn bó, âm thầm, miệt mài gieo chữ nơi vùng cao Tả Củ Tỷ, góp phần thúc đẩy phát triển sự nghiệp giáo dục vùng cao Bắc Hà./.